آیا پنکه برای بدن ضرر دارد؟ این سوالی است که ممکن است این روزهای گرم در ذهنتان به وجود آمده باشد. متأسفانه پاسخ این سؤال مثبت است و در این مطلب قصد داریم عوارض باد پاک برای بدن را بیان کنیم.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
- ضررهای باد پنکه برای بدن
- عوامل مؤثر در تشدید ضررهای باد پنکه برای بدن
- ضررهای باد انواع مختلف پنکه برای بدن
- کدام یک از انواع پنکه ضرر کمتری برای بدن دارد
- راه‌های به حداقل رساندن ضررهای ناشی از تماس با باد پنکه
ضررهای باد پنکه برای بدن
در کل زمانی که رو به روی پنکه قرار می‌گیریم، باد خشک آن قسمت‌های مختلف بدن ما را اذیت می‌کند و با عوارضی مواجه می‌شویم. این عوارض شامل موارد زیر می‌شود:
گرفتگی بینی
قرار گرفتن در معرض باد پنکه باعث کاهش مخاط بینی، گلو و دهان می‌شود؛ طبیعتاً بدن در واکنش به این اتفاق مخاط بیشتری را تولید می‌کند و این اتفاق باعث گرفتگی بینی، گلودرد و حتی خروپف می‌شود.
تشدید حساسیت
چرخش باد در محیط به دلیل استفاده از پنکه، باعث افزایش پراکندگی گردوخاک و عوامل حساسیت‌زا مانند باکتری‌ها و قارچ‌ها در هوا می‌شود و عطسه و سرفه فرد را به دنبال دارد.
خشکی پوست
باد پنکه زمانی که با بدن انسان تماس پیدا می‌کند، باعث تبخیر رطوبت پوست و خشک شدن آن می‌شود؛ مخصوصاً اگر پنکه روی دور تند باشد.
خشکی بدن
چنانچه چند ساعت متوالی بدون حرکت جلو پنکه بنشینید یا بخوابید، تماس طولانی‌مدت بدن با باد شدید و مستقیم پنکه باعث خشکی بدن و گرفتگی عضلات می‌شود و حتی ممکن است کار به جایی برسد که مجبور شوید آمپول شل‌کننده عضله بزنید.
سوزش و ناراحتی چشم
چنانچه پنکه فاصله بسیار کمی با شما داشته باشد، تماس طولانی‌مدت باد ان با چشم باعث خشک شدن چشم‌ها و در نتیجه درد و ناراحتی آن‌ها می‌شود.
سردرد شدید
قرار گرفتن در معرض باد مستقیم پنکه به مدت طولانی می‌تواند سردرد شدید را نیز به دنبال داشته باشد. سردرد ناشی از این مشکل برای برخی از افراد می‌تواند بسیار آزاردهنده شود. کلیه درد و کمردرد از دیگر عوارض تماس با باد مستقیم پنکه هستند.
عوامل مؤثر در تشدید میزان ضرر باد پنکه برای بدن
عوامل مختلفی می‌توانند شدت ضرر باد پنکه برای بدن را افزایش یا کاهش دهند. این عوامل به شرح زیر هستند:
سرعت چرخش پنکه
بدون تردید اگر پنکه روی دور تند باشد، باد با سرعت و شدت بیشتری به شما برخورد می‌کند و بیشتر دچار گرفتگی بدن و عضلات، خشکی پوست و سوزش و ناراحتی چشم می‌شوید.
میزان کثیفی پره‌ها و شبکه پنکه
هرچقدر پره‌ها و شبکه روی پنکه، دیرتر تمیز شوند، گردوخاک و پرز بیشتری روی آن‌ها جمع می‌شود و این ذرات در هنگام کار کردن پنکه بیشتر در هوا پخش می‌شوند و در نتیجه افرادی که در برابر گردوغبار و ذرات ریز حساس هستند و بیماری تنفسی مثل آسم دارند، بیشتر اذیت می‌شوند؛ بنابراین توصیه می‌کنیم پره‌ها و شبکه پنکه را حداقل ماهی یک بار تمیز کنید
بزرگ بودن پره‌های پنکه
طبیعتاً هرچقدر اندازه پره های پنکه بزرگ‌تر باشد، قدرت پرتاب باد آن بیشتر می‌شود و جریان هوای بیشتری را تولید می‌کند؛ بنابراین در معرض باد شدیدتری قرار می‌گیریم و ضررهای تماس با این باد شدیدتر می‌شود
نوع پنکه
نوع پنکه تأثیر بسزایی در افزایش یا کاهش شدت ضرر باد پنکه برای بدن دارد (در بخش بعدی در مورد این موضوع توضیح خواهیم داد)
شرایط جسمی
شدت ضرر ناشی از تماس با باد پنکه برای افراد دارای شرایط جسمی خاص مختلف مثل کودکان، سالمندان و افراد مبتلا به بیماری‌های روماتیسمی، متفاوت است؛ مثلاً اگر فرد مسن باشد، تماس او با باد پنکه می‌تواند باعث خشکی و کوفته شدن بدن و یا حتی سرما خوردن او شود. برخی از کودکان نیز در برابر باد پنکه بسیار حساس هستند و چنانچه مستعد سینوزیت باشند یا بلافاصله پس از بازی فیزیکی با تحرک بسیار بالا و عرق فراوان مستقیماً جلوی پنکه قرار بگیرند، به‌احتمال بسیار زیاد سرما می‌خورند یا حداقل مجاری تنفسی آن‌ها گرفته می‌شود. نکته دیگری که در رابطه با این موضوع باید موردتوجه قرار گیرد، حساسیت بیشتر بدن زنان نسبت به باد پنکه است. چنانچه زنان مدت طولانی در برابر باد پنکه قرار گیرند، ممکن است دچار کمردرد یا سردرد شدیدتری شدیدتری نسبت به مردان شوند.
خشک بودن یا خیس بودن بدن
اگر پس از تحرک شدید و طولانی‌مدت حسابی عرق کرده باشید و مستقیم جلوی باد پنکه یا کولر قرار بگیرید، برخورد باد با بدن باعث تبخیر سریع عرق و کاهش ناگهانی دمای بدن و در نتیجه سردرد و گرفتگی عضلات می‌شود؛ بنابراین پس از تحرک شدید طولانی‌مدت اگر می‌توانید تحمل کنید تا مدتی جلوی پنکه نروید و اگر نمی‌توانید گرما را تحمل کنید، حداقل صورت و بدن خود را با حوله کاملاً خشک کنید و پس از آن جلوی پنکه بنشینید.
ضرر باد انواع مختلف پنکه برای بدن
ضرر باد انواع مختلف پنکه به شرح زیر است:
پنکه‌های ایستاده
این نوع پنکه‌ها که در دو پایه بلند و پایه کوتاه عرضه می‌شوند. باد را به قسمت خاصی از بدن منتقل می‌کنند و همان قسمت دچار درد و گرفتگی شدید می‌شود.
پنکه رومیزی
قرار گرفتن در معرض بادهای این نوع پنکه سبب تشدید علائم حساسیت، گرفتگی بینی و خشکی و ناراحتی چشم می‌شود.
پنکه سقفی
استفاده از این پنکه کمترین ضرر را برای بدن دارد؛ زیرا در صورت استفاده از این نوع پنکه جریان باد در قسمت بالای محیط ایجاد می‌شود و تنها نسیم خنکی از چرخش پره‌ها به بدن شما می‌رسد؛ بنابراین اگر از پنکه سقفی استفاده کنید شدت تماس باد با بدن شما اصلاً به‌اندازه زمانی نیست که از پنکه زمینی استفاده می‌کنید.
پنکه‌های شارژی
استفاده از این پنکه‌ها در مقایسه با استفاده از پنکه‌های معمولی به میزان قابل‌توجهی کمتر باعث سردرد و درد و گرفتگی قسمت‌های مختلف بدن، بینی و مجاری تنفسی و گلو می‌شوند؛ زیرا مسلماً مدت‌زمان زیادی نمی‌توانید از آن‌ها بدون وقفه استفاده کنید و مجبورید آن‌ها را شارژ کنید.
کدام یک از انواع پنکه ضرر کمتری برای بدن دارد؟
همان‌طور که گفتیم باد پنکه سقفی کمترین ضرر را برای بدن دارد و به دلیل اینکه میزان و شدت تماس باد این نوع پنکه با بدن به میزان قابل‌توجهی کمتر از باد سایر انواع پنکه‌ها است، توصیه می‌کنیم در اتاق خواب خود از این پنکه سقفی استفاده کنید؛ البته در هنگام نصب این نوع باید کاملاً دقت کنید و آن را کاملاً مهار کنید تا احتمال سقوط آن به صفر برسد.
راه‌های به حداقل رساندن ضررهای ناشی از تماس با باد پنکه
بهترین راه‌حل‌ها برای اینکه باد پنکه کمترین ضرر را به بدن ما وارد کند به شرح زیر هستند:
- پنکه را روی حالت چرخشی بگذاریم
- پنکه را روی حالت کند یا حداقل متوسط بگذاریم
- مستقیماً جلوی پنکه قرار نگیریم
- پنکه را در نزدیکی خود قرار ندهیم و حداقل ۱.۵ تا ۲ متر با آن فاصله داشته باشیم
- مدت زیادی در مقابل پنکه بدون تحرک نشینیم یا نخوابیم
- پنکه زیاد بزرگ استفاده نکنیم
- دور کمر و کلیه خود را با کلیه‌بند یا یک تکه پارچه حوله ای بپوشانید. درصورتی‌که سایر نقاط بدنتان نسبت به باد پنکه حساس است، این نقاط را نیز بپوشانید.
- با بدن خیس یا عرق کرده جلوی پنکه قرار نگیرید
- بالاتنه خود را بپوشانید
- درب اتاق را باز نگه دارید تا جریان هوای آزاد برقرار شود و چنانچه ذرات گردوغبار و باکتری‌ها و قارچ‌ها یا سایر ذرات کوچک مضر برای تنفس در هوا پراکنده شده‌اند، از محیط خارج شوند.
- پنکه را همیشه تا جای ممکن تمیز نگه دارید
- در صورت مبتلا بودن به روماتیسم و سایر بیماری‌های مفصلی تا جای ممکن از پنکه استفاده نکنید.
- چنانچه مستقیماً در مقابل پنکه قرار دارید و پنکه فاصله بسیار کمی با شما دارد، در هنگام خواب چشم‌های خود را بپوشانید.
توجه: در صورت گرفتگی شدید عضلات می‌توانید از قرص‌ها یا آمپول‌های شل‌کننده عضله استفاده کنید.
جمع‌بندی
تماس مستقیم با باد پنکه، بخصوص اگر پره های پنکه بزرگ باشد و پره آن با سرعت بالایی بچرخد و فاصله بسیار نزدیکی با شما داشته باشد، باعث آسیب‌های قابل‌توجهی به بدن می‌شود. این آسیب‌ها شامل خشکی عضلات و بدن، خشکی و سوزش چشم، سردرد، کلیه درد، کمردرد، ایجاد درد در قسمت سینوزیت‌ها، گلودرد،گرفتگی بینی، بی‌حالی و حتی سرماخوردگی می‌شود. تماس مستقیم طولانی‌مدت با باد شدید و پرقدرت پنکه می‌تواند گرفتگی شدید عضلات را به دنبال داشته باشد. برای کاهش شدت ضرر باد پنکه برای بدن توصیه می‌کنیم از پنکه سقفی استفاده کنید و در صورت استفاده از پنکه‌های معمولی آن‌ها را با فاصله مناسب از خود بگذارید و آن‌ها را روی دور کند قرار دهید.
